Badania nad warszawską populacją wróbli
Wróbel i mazurek wykazały w ostatnich dziesięcioleciach silny spadek liczebności w wielu regionach ich zasięgu. Szczególnie dramatyczne zmiany miały miejsce w zachodniej Europie od lat 1970. do początku XXI wieku. I tak np. w Wielkiej Brytanii liczebność wróbla spadła w tym okresie o 50%, mazurka natomiast o ponad 90%! Również z Polski dochodzą sygnały o zmniejszeniu się populacji tych ptaków, jednakże sytuacja w naszym kraju jest bardzo słabo poznana. Choć zainteresowanie świata nauki oraz opinii publicznej zagadnieniem regresu wróbli jest na Zachodzie bardzo duże, nie udało się dotąd odkryć przyczyn tego zjawiska.
Mazurek. Fot. Andrzej Węgrzynowicz
Cenzusy przeprowadzone w latach 2005-2007 na 23 powierzchniach (340 ha) badanych wcześniej w latach 1970-1980. wykazały spadek liczebności wróbla o 39%, przy czym najsilniejsze zmiany zaszły w parkach (opuszczenie 6 z 11 badanych powierzchni) oraz ogrodach działkowych (spadek na 6 pow. o 95%). Zaskoczeniem były natomiast wyniki dotyczące mazurka – okazało się, że gatunek ten zwiększył swoją liczebność (o 58%) i zasiedlił nowe środowisko, jakim są osiedla mieszkaniowe.
Jaja i pisklęta mazurka. Fot. Andrzej Węgrzynowicz
Jednym z głównych założeń projektu było zbadanie lęgów, co pozwoliłoby na określenie kondycji reprodukcyjnej obu gatunków. I tu pojawiła się druga niespodzianka. W latach 1980. wróbel był najliczniejszym lokatorem skrzynek lęgowych, zajmując co drugą budkę typu A i B. W roku 2005 spośród 434 przejrzanych skrzynek typu A (optymalne dla wróbla) rozwieszonych w 16 stołecznych parkach i skwerach zasiedlona była... jedna. W oczywisty sposób uniemożliwiło to badania lęgów tego gatunku, tym bardziej, że gniazda w budynkach czy też latarniach ulicznych okazały się być w zasadzie niedostępne, a poza tym ich kontrola mogła grozić wyskakiwaniem podrośniętych piskląt. I choć w ciągu trzech lat badań udało się uzyskać dane o 26 lęgach, to jest to wciąż próba zbyt mała, by móc wyciągnąć z badań szersze wnioski.
Wróbel z metalową (po lewej) i kolorowymi obrączkami (po prawej). Fot. Andrzej Węgrzynowicz
Prośba o pomoc
W związku z niedostatkiem danych dotyczących lęgów wróbla domowego, Pracownia Badań Ornitologicznych zwraca się z prośbą do osób, które znają lokalizację (w granicach administracyjnych Warszawy) skrzynek zasiedlonych przez ten gatunek, o przekazywanie informacji na adres mailowy podany poniżej. Prosimy również o przesyłanie wszystkich obserwacji drapieżnictwa na wróblach i mazurkach (Formularz I), jak też obserwacji kolorowo znakowanych wróbli domowych (Formularz II). Poszukujemy także wolonatariuszy do różnego rodzaju badań: liczeń na kilkunastohektarowych powierzchniach, wyszukiwania miejsc gniazdowych, zewnętrznych obserwacji gniazd dla stwierdzenia sukcesu lęgowego. Część z tych badań nie wymaga dużego nakładu pracy i może być prowadzona w pobliżu Państwa domu, a dla nas stanowić będzie istotny element projektu.
Wszystkim osobom zainteresowanym współpracą i chcącym pomóc w badaniach z góry serdecznie dziękujemy.
Kontakt:
Andrzej Węgrzynowicz
Pracownia Badań Ornitologicznych Muzeum i Instytutu Zoologii PAN, ul. Wilcza 64, Warszawa, tel. 022 629 32 21
awegrzynowicz@op.pl
Andrzej Węgrzynowicz
Załączniki do pobrania
formularzI.doc [20 KB]Podziel się artykułem
Komentarze / 0
musisz zalogować się, aby dodać komentarz... → Zaloguj się | Rejestracja