W ostatnich dniach w PKP pojawiła się ciekawa obserwacja hełmiatki różowodziobej, dziwnego gatunku kaczki, dość egzotycznego dla terytorium Polski. Ptak przebywa w stadzie krzyżówek na rzece Wdzie w Świeciu nad Wisłą. To gatunek południowoamerykański. Poczynania nietypowej kaczki od 12 lutego br. obserwuje Anna Talaśka. Wcześniej gatunek ten (samiec) obserwowany był na Zbiorniku Zegrzyńskim przy zaporze w Dębe 14.11.2009 (obs. Hubert Stelmach) oraz na Zbiorniku Jeziorsko w dniu 08.06.2008 (obs. T. Janiszewski i R. Włodarczyk).

Hełmiatka różowodzioba. Fot. Anna Talaśka

W drugiej połowie stycznia 2010 w Warszawie, w dzielnicy Wilanów, przebywała gęś tybetańska – gatunek z dalekiej Azji. Ptak był obserwowany m.in. przez Piotra Tabakę, Krzysztofa Bolechowskiego i Beatę Kojtek.  

Gęś tybetańska. Fot. Krzysztof Bolechowski

W kartotece odnotowanych jest już 8 stwierdzeń karolinki (kolorowa kaczka północnoamerykańska). Ostatni raz gatunek ten obserwowali: Piotr Tabaka i Michał Kaczorowski na Żoliborzu w Warszawie.  

Karolinka. Fot. Piotr Tabaka

Za gatunek o podobnym statusie jak wyżej wymienione, uznawana była też przez wiele lat mandarynka. Kaczka ta wytworzyła już stałą populację lęgową w Warszawie i jest obecnie zaliczana do awifauny Polski. Ostatnio liczba zaobserwowanych mandarynek w Parku Łazienkowskim w Warszawie przez Agnieszke Parapura i Adriana Polaka wynosiła 17 osobników.

Mandarynka. Fot. Agnieszka Parapura i Adrian Polak

 
W Polsce weryfikacją stwierdzeń rzadkich gatunków obserwowanych w stanie dzikim zajmuje się Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Komisja ta uznała, że spośród wszystkich zaobserwowanych w Polsce gatunków, ptaków zaobserwowanych do końca 2010 roku, aż 51 zaliczyć należy  do kategorii D (pochodzenie niepewne) oraz E (pojaw nienaturalny). Z takimi gatunkami mamy do czynienia m.in. w naszej kartotece. Wiele gatunków z rzędu blaszkodziobych (i nie tylko), zwłaszcza o atrakcyjnym ubarwieniu, przetrzymywana jest w ogrodach zoologicznych a nierzadko także w prywatnych półotwartych hodowlach na terenie całego kraju. Często zdarza się, że ptaki uciekają z niewoli i są spotykane w stanie dzikim. 

Mirosław Rzępała

mirek@bocian.org.pl